Kąpiele borowinowe wstęp
Od wieków matka natura stanowi dla człowieka źródło inspiracji do tworzenia nowych metod leczenia. Nierzadko to właśnie najbardziej skomplikowane i najskuteczniejsze metody mają swój pierwowzór w naturze. Dzięki temu człowiek nauczył się wykorzystywać jej zasoby na swój użytek. Takim zasobem jest jeden z peloidów, czyli borowina. Borowina pochodzi od staropolskiego określenia torfów, które były wydobywane w borach. Jej złoża uformowały się 10 tys. lat p.n.e. Najwięcej znajduje się go w Europie Środkowo-Wschodniej.
Do lecznictwa wprowadzono po raz pierwszy na Orawie w Mariańskich Łaźniach w 1815r., a w Polsce w Krynicy w 1858r. Borowina powstała na skutek przemian związków mineralnych w trakcie procesów geologicznych. Może być także wynikiem biologicznej degradacji substancji organicznych. Mianem borowiny określa się specjalne rodzaje torfu. Borowina zawiera substancje organiczne: kwasy fulwonowe i humusowe, białka, węglowodany, bituminy, garbniki, makro- i mikroelementy. Poza tym zawiera sole wapienne, żelazowe, glinkowe i krzemionkę, które działają przeciwzapalnie, ściągająco, bakteriobójczo i bakteriostatycznie. Dzięki temu wygładza naskórek i poprawia ukrwienie skóry. Charakterystycznymi cechami borowiny są wysoka wodochłonność i przewodnictwo cieplne (borowina wolno oddaje ciepło). Kąpiel borowinowa powoduje powolne przegrzanie ciała osoby poddanej zabiegowi- nie odczuwa się silnego ciepła, możemy natomiast zaobserwować duże wydzielanie potu – uruchomieniu mechanizmów termoregulacyjnych zabezpieczających przed przegrzaniem. Podstawowym zadaniem kąpieli borowinowej w odnowie biologicznej jest przegrzanie tkanek powodujące lepsze ich dotlenienie i odżywienie, przyspieszenie utylizacji produktów przemiany materii i usunięcie metabolitów wysiłkowych. Poza działaniem odkwaszającym na drodze chemicznej stwierdzono także właściwości przeciwzapalne (niezmiernie korzystne dla sportowców). Ponadto kąpiel taka wpływa także na funkcjonowanie autonomicznego układu nerwowego. Obserwuje się podczas niej zwiększenie napięcia części współczulnej układu nerwowego, natomiast po kąpieli przez kilka godzin dominuje część przywspółczulna autonomicznego układu nerwowego. Ciśnienie hydrostatyczne wywołuje przesunięcie krwi do klatki piersiowej, powiększeniu ulegają duże naczynia krwionośne, bardziej obciążona jest prawa komora serca. Drażnione są receptory skórne- przekrwienie oraz ograniczenia odczuć bólowych. Rozluźnienie zmęczonych mięśni, zmniejszenie ich bolesności, działanie przeciwzapalne (steroidy hamujące powstawanie substancji wywołujących proces zapalny).
Kąpiele borowinowe -właściwości i efekty stosowania
Borowina to naturalna substancja zawierająca wiele różnych związków nieorganicznych i organicznych, m.in.: bituminy, ligniny, celulozę, kwasy humusowe, aminokwasy i substancje czynne biologicznie takie jak enzymy i związki o charakterze estrogenowym. Zawarte są w niej sole takich pierwiastków jak potas, sód, magnez i glin. Obfitują również w związki wapnia, krzemu i żelaza, w mangan, kobalt, fluor, miedź i cynk. Borowina stanowi jedno z naturalnych bogactw Polski. Wykazuje właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne. Jest substancją pozbawioną jakichkolwiek sztucznych dodatków. Jej charakterystyczną cechą jest aktywność składników biologicznych i zdolność do utrzymywania ciepła. Ze względu na swoje niespotykane właściwości borowinę nazywa się „czarnym złotem”.
Ze względu na swoje unikatowe właściwości może być wykorzystywana w leczeniu chorób reumatycznych, niektórych dolegliwości narządów wewnętrznych i schorzeń ginekologicznych. Składniki borowiny zwiększają odporność organizmu, regenerację tkanek i zwalczają wolne rodniki. Znacząco poprawiają kondycję skóry, zwłaszcza alergicznej. Przeciwdziałają zmarszczkom, zwiększając syntezę elastyny i kolagenu. Kwasy huminowe rozszerzają naczynia krwionośne i pobudzają mięśnie gładkie. Składniki borowiny działają regenerująco na stawy, zwiększając jakość i ilość mazi stawowej. Borowina przeciwdziała stanom zapalnym mięśni, kości i stawów, zarówno przewlekłym jak i po urazach. Pomocna jest również w leczeniu chorób układu pokarmowego, takich jak wrzody żołądka czy przewlekłe zapalenie jelit. Związki o charakterze estrogenowym stymulują układ hormonalny do pracy pomagając w terapiach chorób kobiecych. Zawarte w borowinie związki bioaktywne, w tym kwasy organiczne i sole nadają jej właściwości przeciwzapalne, bakteriobójcze, bakteriostatyczne i ściągające.
Kąpiele borowinowe (szczególnie całkowite) są zabiegiem silnie obciążającym organizm pacjenta. Borowina działa poprzez kilka czynników. Najistotniejszym z nich jest efekt głębokiego przegrzania tkanek organizmu. Zależy on od gęstości zastosowanej mieszaniny borowiny i wody. Zależność ta kształtuje się następująco: im większa gęstość tym osiąga się większy efekt termiczny. Właściwości borowiny (powolne przyjmowanie i oddawanie ciepła) powodują, iż działa ona w nieco inny sposób niż inne zabiegi z zakresu ciepłolecznictwa. W przypadku kąpieli borowinowych reakcja naczyń krwionośnych jest dużo mniejsza i wolniejsza, ale za to obserwuje się dużo głębsze przenikanie ciepła do organizmu pacjenta. Dzięki temu osiągane efekty odnoszą się do głębiej położonych narządów. Kolejnym czynnikiem wpływającym na organizm pacjenta są składniki organiczne i nieorganiczne znajdujące się w borowinie (np. hormony, kwasy huminowe, siarczany magnezu, potasu i inne). Udowodniono, że są one w niewielkich ilościach wchłaniane przez skórę, uzupełniając ich niedobory w organizmie. Nie bez znaczenia jest także obecność mikroorganizmów, które utrzymują odpowiednie pH borowiny. Charakterystyczne niskie pH działa bakteriobójcze dla wielu bakterii chorobotwórczych. Podczas kąpieli następuje przyspieszenie liczby oddechów na minutę, a także pojemności minutowej serca, przyspieszenie jego akcji oraz zwiększenie objętości wyrzutowej serca. Obserwuje się intensywne pocenie organizmu, co jest spowodowane jego przegrzaniem. Borowina wpływa na zwiększenie przemiany materii oraz rozszerzenie naczyń krwionośnych i limfatycznych. Zjawisko to obserwowane jest nie tylko w powierzchniowych warstwach skóry, które mają bezpośredni kontakt z borowiną, ale także w tkankach głębiej położonych. Dzięki temu następuje lepsze odżywienie i dotlenienie tkanek oraz usunięcie zbędnych produktów przemiany materii i toksyn. Czynniki te przyczyniają się także do wchłaniania obrzęków i krwiaków. Składniki borowiny działają drażniąco na zakończenia nerwowe znajdujące się w skórze, należące do autonomicznego układu nerwowego (unerwia on narządy wewnętrzna). Tak więc kąpiel borowinowa pośrednio wpływa na regulację pracy narządów wewnętrznych. Ciepło dostarczane do tkanek pobudza ich wzrost i przyspiesza regenerację. Przyczynia się także do zmniejszenia napięcia mięśni, w wyniku czego stają się one bardziej elastyczne, a przez to następuje zwiększenie ruchomości w stawach. Obserwuje się działanie przeciwbólowe i silnie przeciwzapalne borowiny. Przyczynia się ona do wzmocnienia procesów immunologicznych w organizmie. Warto wspomnieć, że borowina wykazuje działanie adsorpcyjne w stosunku do skóry. Powoduje to wzrost wydalania przez skórę szkodliwych produktów przemiany materii i toksyn i wiązanie ich na powierzchni cząstek borowiny. Kąpiel borowinowa wpływa bardzo pozytywnie na psychikę człowieka. Pacjent po zabiegu czuje się odprężony i zrelaksowany.
Jak się przygotować do zabiegu
Jednym z najpopularniejszych zabiegów z użyciem borowiny są kąpiele borowinowe. Najczęściej do przygotowania kąpieli borowinowej stosuje się papkę borowinową rozpuszczoną w wodzie (czasem zamiast „zwykłej” wody stosowana jest woda zdrojowa). Kąpiele borowinowe powinno przyjmować się na nagie ciało, gdyż wykorzystanie wszystkich właściwości borowiny wymaga bezpośredniego kontaktu ze skórą. Jednak, jeśli pacjent nie czuje się komfortowo może założyć kąpielówki (mężczyźni) lub dwuczęściowy strój kąpielowy (kobiety). Należy upiąć długie włosy wysoko na głowie lub użyć czepka kąpielowego. Wskazane jest wzięcie przed zabiegiem kąpieli oraz usunięcie z ciała wszelkich maści, kremów i kosmetyków. Należy także zdjąć biżuterię i inne tego typu elementy.
Reakcja organizmu na bodźce termiczne z zabiegu kąpieli jest możliwa dzięki mechanizmowi termoregulacji. Jest to zdolność ustroju do utrzymania optymalnej temperatury ciała. Rytm dobowy w tym zakresie jest dwufazowy: od godziny 3:00 do 15:00 występuje faza przegrzewania, natomiast od 15:00 do 3:00 faza ochładzania. Jeżeli zabiegi stosowane są zgodnie z rytmem biologicznym, ich działanie jest delikatniejsze. Zabiegi kąpielowe stosowane przeciwnie do rytmów biologicznych (czyli zimne przed południem, w fazie przegrzewania, a ciepłe po południu, w fazie ochładzania) wykazują bardziej intensywne działanie.
Zawsze zapoznaj się z przeciwwskazaniami do zabiegu
Jak przebiega kąpiel
Kąpiel borowinowa polega na powolnym nagrzewaniu ciała pacjenta, w wyniku czego organizm uruchamia mechanizmy termoregulacji, chroniącej przed nadmiernym przegrzaniem. Celem zabiegu jest przegrzanie tkanek organizmu, co prowadzi do ich odżywienia, dotlenienia, poprawy przemiany materii i zwiększenia metabolizmu komórkowego. Przed rozpoczęciem kąpieli borowinowej warto dokładnie oczyścić skórę. Pomaga to w pełni wykorzystać jej właściwości
Ze względu na fakt słabego przewodzenia ciepła przez borowinę kąpiel w podwyższonej temperaturze nie grozi poparzeniem. Gęsta i ciężka papka borowinowa powoduje pobudzenie receptorów mechanicznych w naszej skórze (poprzez ucisk i tarcie). Dodatkowo podwyższona temperatura zwiększa wydalanie z organizmu zbędnych produktów przemiany materii (przez skórę). Ciepło powoduje także rozszerzenie naczyń krwionośnych i pobudzenie krążenia. Skutkuje to lepszym wchłanianiem mikro- i makroelementów z borowiny.
Kąpiel przeprowadzana jest w specjalnej wannie, w której borowina jest podgrzewana do temperatury około 37-39 stopni Celsjusza. Osoba zanurza się w niej do wysokości szyi i pozostaje przez około 15-20 minut. Kąpiel można wykonywać 2-3 razy w tygodniu przez 3-4 tygodnie, temperatura kąpieli to 40-42°C, trwa ona 15-20 minut. Podczas pierwszego zabiegu czas jego trwania wynosi ½ zleconego czasu, drugi i trzeci 2/3 zleconego czasu, natomiast dopiero czwarta kąpiel odbywa się w pełnym wymiarze zleconego czasu.
Zabieg kąpieli borowinowej odbywa się nago lub w stroju. Kąpiel borowinowa to nie tylko przyjemność, ale także naturalny sposób na poprawę zdrowia i samopoczucia. Pamiętaj jednak, aby zawsze skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek nowej terapii.
Kąpiel borowinowa jest dość dużym obciążeniem dla układu krwionośnego, dlatego po jej zakończeniu zaleca się godzinny odpoczynek. W tym czasie nie należy podejmować dużego wysiłku fizycznego, aby nie podnosić temperatury ciała i ciśnienia. Najlepszym rozwiązaniem jest leżakowanie w temperaturze ok. 22-25°C. Po zabiegu skórę należy dokładnie spłukać i nawilżyć. Ważne jest także, aby po kąpieli pozwolić sobie na chwilę odpoczynku. Borowina działa długo po samym zabiegu, dlatego dobrze jest dać ciału czas na pełne wykorzystanie jej właściwości.
Na co pomaga kąpiel
Kąpiele borowinowe, są stosowane w celach terapeutycznych i mają wiele korzyści zdrowotnych. Borowina, czyli naturalne błoto torfowe, jest bogata w minerały, kwasy humusowe, fulwokwasy oraz inne składniki bioaktywne. Główne korzyści wynikające z kąpieli borowinowych:
Przed rozpoczęciem terapii borowinowej warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania zdrowotne. Kąpiele borowinowe nie są zalecane dla osób z niektórymi chorobami serca, nadciśnieniem, ostrymi stanami zapalnymi oraz w ciąży.
Kąpiele borowinowe – wskazania
Kąpiele borowinowe – przeciwwskazania
Terapie borowinowe nie są zalecane dzieciom poniżej 7. roku życia. Terapie borowinowe powinny być skonsultowane z lekarzem, gdyż ich stosowanie może wywołać wiele problemów zdrowotny
FAQ
Kąpiel borowinowa to terapeutyczny zabieg polegający na zanurzeniu ciała w ciepłej borowinie, czyli naturalnym błocie torfowym, bogatym w minerały, kwasy humusowe, fulwokwasy i inne składniki bioaktywne.
Kąpiele borowinowe pomagają w leczeniu schorzeń reumatycznych, poprawiają krążenie, detoksykują organizm, regenerują skórę, redukują stres, wspomagają leczenie urazów i przeciążeń mięśniowych, oraz mogą wspierać leczenie niektórych problemów ginekologicznych.
Kąpiele borowinowe mogą łagodzić ból i zmniejszać stan zapalny u osób cierpiących na choroby reumatyczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów czy choroba zwyrodnieniowa stawów.
Tak, ciepło i minerały zawarte w borowinie mogą poprawiać krążenie krwi, co z kolei może przyczynić się do lepszego dotlenienia i odżywienia tkanek.
Tak, borowina ma właściwości absorpcyjne, co pomaga w usuwaniu toksyn i zanieczyszczeń z organizmu.
Minerały i składniki bioaktywne zawarte w borowinie mogą przyspieszać gojenie się ran, poprawiać elastyczność skóry oraz redukować objawy niektórych chorób skórnych, takich jak łuszczyca czy egzema.
Tak, ciepłe kąpiele borowinowe działają relaksująco, pomagając w redukcji stresu, napięcia i poprawie ogólnego samopoczucia.
Borowina to rodzaj torfu leczniczego, który powstał na skutek długotrwałego rozkładu roślin przez bakterie w ciepłym i wilgotnym środowisku. Jest bogata w różnorodne związki organiczne i nieorganiczne, takie jak bituminy, ligniny, kwasy humusowe, aminokwasy, a także sole mineralne, m.in. potas, sód, magnez, glin, wapń, krzem i żelazo.
Borowina ma właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne, bakteriobójcze i bakteriostatyczne. Dzięki wysokiej pojemności cieplnej i niskim przewodnictwie cieplnym może głęboko podgrzewać tkanki ciała, co sprzyja regeneracji i leczeniu różnych schorzeń.
Kąpiele borowinowe pomagają w leczeniu:
Przed zabiegiem należy:
Kąpiel borowinowa polega na powolnym nagrzewaniu ciała pacjenta w wannie wypełnionej mieszaniną borowiny i wody. Czas trwania kąpieli wynosi 15-20 minut w temperaturze około 37-39°C. Po kąpieli ciało jest dokładnie spłukiwane wodą.
Efekty kąpieli borowinowych obejmują:
Kąpiel borowinową można wykonywać 2-3 razy w tygodniu przez okres 3-4 tygodni. Zaleca się, aby pierwsze kąpiele trwały krócej, a następnie stopniowo wydłużać czas trwania zabiegu.
Kąpiele borowinowe nie są zalecane dla osób z:
Po kąpieli borowinowej zaleca się godzinny odpoczynek, aby organizm mógł w pełni wykorzystać terapeutyczne właściwości borowiny. Unikaj dużego wysiłku fizycznego i pozwól skórze odpocząć oraz nawilż ją po zabiegu.
